? เรียนรู้ vs ล้มเหลว

“Growth mindset (วิธีคิดแบบเปิดกว้างต่อการเรียนรู้) และ fixed mindset (วิธีคิดแบบปิดกั้นการเรียนรู้) ส่งผลให้บุคคลมีมุมมองด้านทัศนคติต่อความผิดพลาดล้มเหลว ความมุมานะพยายาม และเป้าหมายที่แตกต่างกัน ผู้ที่มี growth mindset จะมองว่าอุปสรรคเป็นสิ่งท้าทาย ทำให้กล้าที่จะลองทำสิ่งใหม่ ๆ และมีความเชื่อว่าความล้มเหลวเป็นบทเรียน โดยมีความมุมานะพยายามเป็นกลไกในการผลักดันการเติบโตของตนเอง ส่วนผู้ที่มี fixed mindset มักมองความล้มเหลวเป็นสิ่งที่ตัดสินตัวตนของตนเองจึงหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรมที่มีความเสี่ยงในการล้มเหลวเพื่อให้รู้สึกว่าตนเองเก่งและดีพอ

? Mindset ทั้งสองแบบ

เป็นผลมาจากกระบวนการขัดเกลาทางสังคม (socialization) ซึ่งเด็กเรียนรู้จากการปฏิสัมพันธ์กับคนใกล้ชิด ไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ ผู้ปกครอง และครู ถ้าคนใกล้ชิดมี mindset แบบใด เด็กมักมีแนวโน้มที่จะมี mindset แบบนั้น การศึกษาของ Stanford University ประเทศสหรัฐอเมริกา(1) พบว่าความเชื่อและพฤติกรรมของผู้ปกครองมีผลต่อการมองตนเองของเด็ก โดยผลการวิจัยที่น่าสนใจของการศึกษานี้คือทัศนคติของผู้ปกครองต่อความผิดพลาดล้มเหลวของลูกมีผลต่อการก่อร่างสร้าง mindset ของเด็ก

? ทัศนคติเกี่ยวกับความผิดพลาดล้มเหลว

มี 2 รูปแบบ ได้แก่ ความผิดพลาดล้มเหลวเป็นแรงกระตุ้นการเรียนรู้ และความผิดพลาดล้มเหลวเป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ ผลการศึกษาพบว่าพ่อแม่ในกลุ่มที่มองว่าความผิดพลาดล้มเหลวเป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้จะมุ่งความสนใจไปที่ผลลัพธ์ (เช่น ผลการเรียน) มากกว่าที่การเรียนรู้ของลูก และเมื่อลูกพบอุปสรรค พ่อแม่มักจดจ่อที่ “ปัญหา” มากกว่าการหาแนวทางการสนับสนุนการเรียนรู้ของลูก ซึ่งส่งผลให้ลูกมองว่าความสามารถเป็นสิ่งที่ตายตัว เปลี่ยนแปลงไม่ได้ ซึ่งสอดคล้องกับลักษณะของผู้ที่มี fixed mindset

? ในทางตรงข้าม

พ่อแม่ที่มองว่าความผิดพลาดล้มเหลวเป็นแรงกระตุ้นการเรียนรู้จะเห็นช่องทางในการเปลี่ยนความล้มเหลวเป็นโอกาสในการเรียนรู้ของลูก พ่อแม่ในกลุ่มนี้จะชวนลูกพูดคุยเพื่อเรียนรู้จากประสบการณ์ เช่น ทักษะที่ต้องพัฒนาเพิ่มเติม ความช่วยเหลือที่ต้องการ ซึ่งเกิดจากความเชื่อที่ว่าลูกอาจจะ “ยัง” ทำสิ่งนั้นไม่ได้ เหล่านี้เป็นการส่งเสริมให้ลูกมี growth mindset

? ข้อค้นพบที่น่าสนใจของการศึกษานี้คือ

ลูกสามารถรับรู้ได้ว่าพ่อแม่มีทัศนคติเกี่ยวกับความผิดพลาดล้มเหลวในรูปแบบใด ดังนั้นคำพูดและการกระทำของผู้ใหญ่ล้วนมีผลต่อการมองตนเองของเด็ก โดยเฉพาะในสถานการณ์ที่ต้องพบกับอุปสรรค ความผิดพลาด หรือความล้มเหลว การที่พ่อแม่มุ่งเน้นความสนใจไปที่การเรียนรู้และการพัฒนาศักยภาพหรือการพิสูจน์ความสามารถของตนเองจึงเชื่อมโยงกับการที่เด็กจะมี growth หรือ fixed mindset”